üzüm pekmezi yapımı

 Bağdan getirilen üzümler ezilir. Akan suyu bir kaba alınır. Kaçan üzüm parçaları için kevgir kullanılır. Kovalarla kazana taşınır. Bu şıralar tatlandırılır. Bunun için beyaz renkli bir toprak olan pekmez toprağı getirilir. Büyük demir kulplu kazanlar iki kişi yardımıyla getirilip ocaklar üzerine konur.

Her kazan dolusu şıraya 2 kevgir dolusu toprak dökülüp, değnek veya oklava ile karıştırılır. Altı bağ çubuğu ile yakılıp, şıra elini hafif yakıncaya kadar ısıtılır. Toprak iyice karıştırılıp oklava ile çırpılır. Buna toprak çalma denir. Üzerine koyu gri renkli kefi çıkar. Bu kef şıra dibinden itibaren kalın değnekle karıştırdıkça yok olur. Kazan ağzı arasına bir oklava konularak büyük bir bakır sini ile kapatılır. Burada 4–5 saat, gece ısıtılmışsa sabaha kadar bekletilip şıranın tatlanması sağlanır. Ayrıca tozu, pisi varsa dibe çöker. Gri ve bulanık olan üzüm suyu bu süre sonunda kırmızıya döner ve berrak bir görünüme bürünür. Ayrıca iyice tatlanır.

Bu ocağın hemen yanına kurulan başka bir ocağa ise büyük bir bakır leğen konur. Bu şıradan toprağını karıştırmadan yüzünden dikkatli bir şekilde saplı taslarla kovalara konan şıra leğene dökülür. Ağzından iki parmak aşağısına kadar doldurulur. Ocak yakılıp, kalın odunlar dayanır altına. Bağda yapılıyorsa zaten yakacak yanındadır. Evdeyse odunluktan taşınan odun, çubuk, kerpiç ne varsa yanacaktır artık. Çünkü koyulaşıp kıvama gelmesi için hem yakacak hem zaman gereklidir. Konulan şıranın ancak üçte biri pekmez olarak kalacaktır. Kefin çabuk çıkması için soğukken içine biraz şıra ile çırpılan 1 yumurta akı eklenir. İlk kaynamada üzerine biriken köpükler yani kefi kevgirle alınır. Bir kova su ile temiz bir elbezi ile sıkılıp ara sıra şıra bulaşan leğenin ağzı silinir ki yanmasın. Bu köpükten sonra artık 2–3 saat koyulaşması beklenir.

Leğendeki şıra sarı köpüğe binince yani sarı köpükler üzerinde oluşunca pekmez olmaya yaklaşmıştır artık. Bir tabağa kaşıkla alınıp tadına ve koyuluğuna bakılır. Olmuşsa vakit geçirmeden saplı taslarla leğençelere alınır. Koca leğen iki kişinin yardımıyla kenara indirilir. Dibinde kalan da boşaltılır. Bahçeden toplanıp yıkanmış iki dal reyhan ” güzel kokusunu pekmeze geçirmesi için bir tülbende sarılıp içine bırakılır. Soğuyana kadar o şekilde kalır. O mis gibi kokusu pekmeze siner.

Kazanda kalan topraklı şıra altına çubuk veya odun atılarak ısıtılır. Kolay süzülmesi için ısıtmak şarttır. Saplı tas ile alınan şıra mümkün olduğu kadar toprağa dokunmadan alınarak  keçi kılı veya yünden elde dokunmuş pekmez heybelerine dökülür. Bu heybe bir merdiven basamağına asılır. Altına bir leğen konur. Şıra buraya süzülerek sızar. Yarısına gelince  heybenin ağzı da bir kuşakla veya bezle bağlanır ki sıkılaşsın, çabuk süzülsün. Bu heybeler toprağı geçirmez. Süzülen şıra alınıp leğene dökülür. Tekrar ateş kuvvetlenir, koca kütükleri yakarsın artık. Onlar da pişince soğutulur ve kaplarına alınır.

Sofralarınızdan pekmez gibi tatlı sohbetlerin eksik olmaması dileğiyle afiyet olsun.